Introduction: Saying No

Making sentences negative is a fundamental part of any language. In Dutch, you primarily use two words for negation: niet (not) and geen (no, not a, not any). Understanding when to use which is crucial.

geen: Negating Indefinite Nouns

geen is used to negate nouns that are indefinite. This means nouns that:

1. Are preceded by the indefinite article een (a/an).
2. Have no article at all (this often applies to plural nouns or uncountable nouns used in a general sense).

Think of geen as meaning "not a/an" or "no/not any". It essentially replaces een or implies a quantity of zero when there's no article.

• Replacing een:
• Positive: Ik heb een hond. (I have a dog.)
• Negative: Ik heb geen hond. (I don't have a dog / I have no dog.)

• Positive: Zij koopt een boek. (She buys a book.)
• Negative: Zij koopt geen boek. (She doesn't buy a book / She buys no book.)

• Negating nouns without an article:
• Positive: Wij drinken koffie. (We drink coffee.)
• Negative: Wij drinken geen koffie. (We don't drink coffee / We drink no coffee.)

• Positive: Hij heeft kinderen. (He has children.)
• Negative: Hij heeft geen kinderen. (He doesn't have children / He has no children.)

• Positive: Er is tijd. (There is time.)
• Negative: Er is geen tijd. (There is no time.)

Key Idea: geen makes an indefinite noun negative.

niet: Negating Everything Else

niet is used to negate almost everything that isn't an indefinite noun. This includes:

1. Verbs:

• Ik werk. (I work.) -> Ik werk niet. (I don't work.)
• Zij spreekt Nederlands. (She speaks Dutch.) -> Zij spreekt niet Nederlands. (She doesn't speak Dutch.) - Note: niet often comes after the conjugated verb.

1. Adjectives: (Placed before the adjective)

• De koffie is warm. (The coffee is warm.) -> De koffie is niet warm. (The coffee is not warm.)
• Zijn huis is groot. (His house is big.) -> Zijn huis is niet groot. (His house is not big.)

1. Adverbs: (Often placed before the adverb)

• Hij rijdt snel. (He drives fast.) -> Hij rijdt niet snel. (He doesn't drive fast.)
• Ze komt vaak. (She comes often.) -> Ze komt niet vaak. (She doesn't come often.)

1. Prepositional Phrases: (Usually placed before the prepositional phrase)

• Het boek ligt op tafel. (The book lies on the table.) -> Het boek ligt niet op tafel. (The book is not on the table.)
• Wij gaan naar Amsterdam. (We are going to Amsterdam.) -> Wij gaan niet naar Amsterdam. (We are not going to Amsterdam.)

1. Definite Nouns: (Nouns preceded by de, het, possessives like mijn, jouw, or demonstratives like dit, dat, deze, die). niet often goes towards the end of the clause.

• Ik zie de man. (I see the man.) -> Ik zie de man niet. (I don't see the man.)
• Dat is het huis. (That is the house.) -> Dat is het huis niet. (That is not the house.)
• Dit is mijn fiets. (This is my bike.) -> Dit is mijn fiets niet. (This is not my bike.)

Placement of niet

The exact placement of niet can sometimes be complex depending on what you want to emphasize. However, for A1 level, common positions are:

• Directly after the conjugated verb in simple sentences.
• Before adjectives, adverbs, or prepositional phrases being negated.
• Towards the end of the clause when negating the main action involving a definite noun.

Summary Table

Use geen for:	Example	Negative Example
Noun with een	Ik heb een kat.	Ik heb geen kat.
Noun with no article (plural)	Zij verkopen bloemen. (They sell flowers.)	Zij verkopen geen bloemen.
Noun with no article (uncount.)	Hij drinkt bier. (He drinks beer.)	Hij drinkt geen bier.

Use niet for:	Example	Negative Example
Verb	Wij werken.	Wij werken niet.
Adjective	Het weer is goed. (The weather is good.)	Het weer is niet goed.
Adverb	Je praat snel. (You talk fast.)	Je praat niet snel.
Prepositional Phrase	Ze woont in de stad. (She lives in the city.)	Ze woont niet in de stad.
Definite Noun (de/het)	Ik ken de leraar. (I know the teacher.)	Ik ken de leraar niet.
Possessive/Demonstrative Noun	Dat is haar auto. (That is her car.)	Dat is haar auto niet.

Remember the core distinction: geen negates indefinite nouns (think "no X" or "not an X"), while niet negates almost everything else (verbs, adjectives, adverbs, definite nouns, etc.). Pay attention to placement, especially putting niet before adjectives/adverbs and geen directly before the noun it negates.